AB’den Sürdürülebilirlik Raporlamasında “Hızlı Çözüm” Düzenlemesi
AB Komisyonu,
11 Temmuz 2025 tarihinde Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (ESRS) hedeflerine yönelik bir “hızlı çözüm” (quick fix)
[i] düzenlemesini kabul etti. Bu şekilde, Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD) kapsamında hedeflenen uygulamada geçici esneklik sağlandı.
11 Temmuz 2025 tarihinde kabul edilen “Yetkilendirilmiş Tüzük” (Delegated Act) ile,
2024 mali yılından itibaren CSRD kapsamında raporlama yapması gereken “birinci dalga” (wave one)[ii] şirketlerin raporlama yükünün azaltılması ve belirsizliklerin giderilmesi amaçlanıyor. Yapılan “hızlı çözüm” düzenlemesi özetle aşağıdaki konu başlıklarını kapsamakta;
- “Birinci dalga” [iii] şirketlere 2024 mali yılı için “öngörülen finansal etkileri” açıklama konusunda getirilen erteleme ve muafiyetin, “birinci dalga” kapsamına giren tüm şirketler için 2025 ve 2026 mali yıllarını kapsayacak şekilde uzatılması kararlaştırıldı.[iv] Bu kapsamda; “Kapsam 3” sera gazı emisyonları ve “toplam sera gazı emisyonu” bilgileri ile ESRS kapsamındaki biyolojik çeşitlilik (ESRS E4), kendi çalışanlar (ESRS S1), tedarik zinciri çalışanları (ESRS S2), etkilenen topluluklar (ESRS S3) ve tüketiciler/son kullanıcılar (ESRS S4) gibi alanlarda verilmesi gereken bilgiler; bu kategoriye giren tüm şirketler için 2025 ve 2026 mali yıllarına ilişkin erteleme ve/veya muafiyet kapsamına alındı.
- 750 Çalışan eşiğini aşan şirketlere kolaylık sağlandı. Önceki faz geçiş hükümlerinin sadece 750’den az sayıda çalışanı olan “birinci dalga” şirketlere uygulanması öngörülmüştü. “Hızlı düzenleme” ile birlikte 750 ve üzeri sayıda çalışanı olan “birinci dalga” şirketler de bu faz geçiş muafiyetlerinden yararlanabilir hale geldi.“Hızlı çözüm” düzenlemesi “ikinci dalga” (wave two) veya “üçüncü dalga” (wave three) şirketler için bir değişiklik getirmedi. AB’de 2024’de uygun bulunan, 2025’de uygulamaya giren “Uygulamanın Askıya Alınması Direktifi” (Stop-the-Clock Direktifi) ikinci ve üçüncü dalga şirketler için kurumsal sürdürülebilirlik raporlama yükümlülüklerini 2028’e ve sonrasına ertelemişti. Yeni düzenleme ile “birinci dalga” kapsamındaki şirketlerin de artan yükümlülüklerle baş başa kalması engellenmiş oldu.
- Esnek geçiş ve uyumluluk süreci öngörüldü. “Birinci dalga” kapsamına giren şirketlerin eski (2024 mali yılında bildirdikleri seviyede) raporlama detaylarını 2025–2026 mali yıllarında da sürdürmeleri yönünde bir kolaylık getirilmiştir.
- Reform süreci genişletildi, uygulamada geçici bir istikrar sağlandı. Komisyon, ESRS çerçevesinde gereksinimlerin sadeleştirilmesi, belirsiz hükümlerin netleştirilmesi ve diğer mevzuat ile uyumun artırılması gibi konularda kapsamlı bir revizyon çalışması yürütmektedir. Bu revizyonun 2027 mali yılına kadar tamamlanması beklenmektedir. Yapılan düzenleme ile, ESRS’de beklenen revizyonun tamamlanması ve bunun raporlama sürecine yansıtılması için zaman kazanılmış ve uygulamada yaşanabilecek karmaşa engellenmiş oldu.
[i] AB mevzuatında, mevcut bir yasa veya düzenlemedeki boşlukları, acil sorunları veya uyumsuzlukları tam kapsamlı reform düzenlemesini beklemeden hızla gidermek için yapılan, küçük ve doğrudan hedefe yönelik değişiklikler “quick fix” olarak tanımlanır.
[ii] “Birinci dalga” (wave one) şirketler, 2024 mali yılı için 2025’te CSRD/ESRS sistemi kapsamında ilk kez raporlama yapmak zorunda olan şirketlerdir. Bu şirketler, (AB) 2022/2464 sayılı Direktifin (Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi) 5(2) maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile üçüncü fıkrasının (a) bendinde tanımlanmıştır.
[iii] CSRD uygulaması aşamalı olarak devreye girdiği için, kurumsal sürdürülebilirlik raporlamasına tabi olacak şirketler 3 ana dalga (wave) kapsamında sınıflandırılmışdı. Bunlar;
- Birinci dalga (wave one) (2024 Mali Yılı): Daha önce NFRD kapsamına giren büyük şirketler,
- İkinci dalga (wave two) (2025): 250+ çalışanı olan büyük ölçekli firmalar,
- Üçüncü dalga (wave three) (2026): KOBİ niteliğindeki şirketler.